Temmuz ayında ağaçların çizilmesiyle başlayan süreç, sakızların toplanmasıyla devam ediyor.
Sakız ağacı, dünyada sadece Yunanistan'ın Sakız Adası'nda ve Çeşme Yarımadası’nda yetişiyor.
İzmir'in Çeşme ilçesinde yaşayan sakız üreticileri Hasan Ege Tütüncüoğlu ve İbrahim Topal, arazilerinde sakız hasadına başladı. Temmuz ayında ağaçların çizilmesiyle başlayan süreç, eylül ayının ilk haftasında sakızların toplanmasıyla devam ediyor.
Kadınlar tarafından yaklaşık 10 gün boyunca ağaçların dibinden tek tek toplanan sakızlar, temizlenip yıkanarak tüketilmeye hazır hale getiriliyor. Öte yandan ikili, havai köklendirme metoduyla da sakız ağacı fidanı üreterek Yunanistan'da önemli bir ekonomik değer olan sakız ağacı.
‘AĞAÇLARIMIZ 150 YAŞINDA’
Çeşmede damla sakızının coğrafi işaretli olduğunu vurgulayan üreticilerden Hasan Ege Tütüncüoğlu (55), "Sakız Yunanistan'ın Sakız Adası ve Çeşme'den başka hiçbir yerde yetişmiyor. Avrupa Birliği sadece Yunanistan'ın Sakız Adası'nda kabul ediyorsa da ağaçlarımız 150 yaşında. Hepsi sakız veriyor. Sakızlarımızı Yunan sakızıyla laboratuvar ortamında test ettirdik, yüzde 99,9 aynı ürün. Bunu ülke ekonomisine kazandırmak için geliştirmemiz lazım" dedi.
‘HAVAİ KÖKLENDİRMEYİ DENEDİK BAŞARILI OLDUK’
Üreticilerden İbrahim Topal (66) 30 yıldır sakız üretimi yaptığını söyleyerek, "Önce hobi olarak başladı, sonrasında tutku haline dönüştü. Başladığımızda Çeşme'de envantere alınmış 100 adet sakız ağacı vardı. Sakıza çok ilgi vardı ancak atadan kalma yöntemlerle sakızın dibindeki bir dalı kırıp tenekenin içine batırarak üretiliyordu, 2 yılda tutarsa oluyordu.
1995 yılında havai köklendirmeden önce başka bir metot keşfettik. Sakız yaprağının içinde havai kökleri köklendirerek başladık. Yaklaşık 20 yıl önce bir arkadaşımdan havai köklendirmeyi duydum. İlk defa o arkadaşın vasıtasıyla havai köklendirmeyi denedik ve başarılı olduk. 45 günde havai köklendirmeden ürün alabildik. Sonra tekniğimizi kendi içimizde geliştirerek yüzde 20 fireyi yüzde 1'e düşürerek gelişme kaydettik. 2022 yılında seri üretimine başladık. 5 binle başladık. 10 bin, 15 bin, 20 bin derken bugün elimizde araziye dikilmiş 20 bin ağaç ve elimizde 26 bin fidan var" dedi.
'SAKIZIN KATMA DEĞERİNİ YÜKSELTEBİLİRİZ'
Kendi tükettiğimiz sakızı üretmeyi amaçladıklarını belirten Topal, "Amacımız kendi tükettiğimiz sakızı üretmek. Her yıl değişmekle beraber yaklaşık 20 ton sakızı, sakız adasından ithal ediyoruz. Türkiye'de arazimiz olsa 20 ton sakızı 1 yılda elde edebiliriz. Bunun için bir yıl yetmez. 200 bin ağaç dikmek lazım ki 5-10 yıl içerisinde kendi tükettiğimiz sakızı üretebilelim.
Ülkemizin tükettiği sakızı, var olan potansiyeli değerlendirmemiz lazım yılda 1 milyar lira parayı sakıza ödüyoruz. Bunu sakızdan elde edilecek diğer ürünlerle, ilaç sanayiyle, kozmetikle daha fazla geliştirebilir, sakızın katma değerini yükseltebiliriz" diye konuştu.
DHA
